Meslek Liseleri ve Yeni Sistem-2

30 Temmuz 2009

Önceki yazımda 2010 yılından itiren uygulanmaya başlanacak sistemi, yapılan açıklamaları temel alarak, yorumlarımı da ekleyerek, mümkün olduğunca ayrıntılandırmaya çalıştım. Bu yazımda ise yeni sistemin meslek liselerini ne yönde etkileyeceğini, meslek liselilerin yeni sistemle ilgili olarak nasıl bir yol izleyeceklerini anlattım.

Yeni Sistem Meslek Liseliler İçin Ne Getiriyor?

Yeni sistem meslek liselerini oldukça etkileyecek. Sağladığı avantajlar yanında götürdüğü avantajlar da olacak. Yeni sistemde,
1. Meslek lisesi mezunları iki yıllık meslek yüksek okullarına (MYO) sınavsız geçiş yapamayacaklar. Bu tür okullara yerleşebilmek için YGS'ye girip, taban puan-1'i geçmeleri ve puanlarının tercih ettikleri bölüme yerleşmeye yetmesi gerekecek. Bu durum, hâlihazırda meslek lisesine devam eden ve okula sırf sınavsız geçiş olduğu için gelen öğrenciler için olumsuz bir durum. Ancak MYO'ların kalitesinin artması açısından gerekliydi.
2. Meslek lisesi mezunları sadece YGS'ye (birinci aşama sınavı) girerek de kendi alanlarındaki programlara, ek puan alarak yerleşebilecekler. Her ne kadar yapılan açıklamada bu konuya değinilmemiş olsa da, YGS ile öğrenci alacak alan dışı programları da ek puan olmadan ama puanları kırılmadan da yerleşebileceklerini düşünüyorum. Açmak gerekirse Bilgisayar bölümü mezunu bir meslek lisesi öğrencisi, YGS'ye girip, YGS-1 puanı yeterliyse, bilgisayar öğretmenliğini tercih ettiğinde ek puan alarak diğer lise mezunlarından öne geçecek ve bu bölüme yerleşebilecek. Ancak aynı öğrenci eğer YGS-2 puan türünü yüksek tutmuş ise bu puan türünden öğrenci alması düşünülen Hemşirelik bölümünü de ek puan almadan ancak puanı kırılmadan tercihte bulunabilecek. Elbette ki sağlık meslek liselerinin alanı içine girdiği için ek puandan dolayı puanı oldukça artacağından, böyle bir tercihe yerleşmek biraz zor olacaktır.
3. Meslek lisesi mezunları kendi alanları dışında, LYS ile öğrenci alacak programlara yerleşmek için ikinci aşamadan, yerleşmek istedikleri bölümün gerektirdiği puan türüne ve bu puan türüne kaynaklık eden sınavlara girerek puanı kırılmadan tercihte bulunabilecek. Örneğin, Bilgisayar bölümü bir meslek lisesi öğrencisi bilgisayar öğretmenliği yerine bilgisayar mühendisliğine yerleşmek istiyorsa bu durumda; ikinci aşamadaki Matematik ve Fen bilimleri sınavlarına girecek ve MF-4 puan türünden yeterli puanı alması gerekecek. Burada bütün öğrenciler için bir avantajlı durum var o da şu; Bilgisayar öğretmenliği hem YGS-1 hem de MF-4 puan türlerinden öğrenci alacak. Diyelim ki öğrencinin YGS-1 puanı düşük ancak MF-4'ten iyi puan aldıysa, Bilgisayar öğretmenliğini tercih ettiğinde MF-4 kullanılarak yerleştirilecek; aldığı puanlar tam tersiyse YGS-1 ile yerleşecek. Bu durum sadece LYS ve YGS puan türlerinin ikisinden de öğrenci alan programlar için geçerli olacak (genellikle meslek liselerinin alanlarına giren programlar).

Yeni sınav sistemi her ne kadar katsayı adaletsizliğini kaldırsa da, her lise mezununa istediği yere gitme şansı verse de meslek liselerinin büyük bir kısmında uygulanan müfredat programı (teknik liseler, imam hatip liseleri haricindekiler) nedeniyle, bu lise mezunlarının kendi alanlarından farklı programlara yerleşmeleri kanımca oldukça zor olacaktır. Elbette ki özel bir çalışma içine giren, kendini yetiştiren, önüne hedefler koyan bir öğrenci için sınav konularını okulda görmemek engel olmayacaktır. Bu olumsuz durumdan imam hatip liseleri ve teknik liseler (Anadolu Teknik ve Teknik Liseler) uygulanan müfredat (mesleki + normal liseye yakın) programı nedeniyle daha şanslı olacaklardır. Anadolu Tekniklerde haftalık 45 saatlik bir ders programı uygulanmakta olup, hemen hemen bütün kültür derslerini (buna analitik geometri de dahil) almaktadırlar. Sınavla öğrenci alan bu okulların 1999 yılından önceki altın yıllarına döneceğini, Anadolu, Fen Liseleri ayarında öğrencilerin bu okulları tercih edeceğini düşünüyorum ki MEB'in yakın bir zamanda burada uygulanan programı bütün meslek liselerine yaymasını diliyorum.

Sınava Girecek Meslek Liseli Ne Yapmalı?

Öncelikle yeni sistemi iyi tanımalısınız, bunun için bu yazıyı ve ÖSYM tarafından yapılan/yapılacak bütün açıklamaları dikkatlice takip etmeli, öğretmenlerinizle, arkadaşlarınızla tartışmalısınız. Sınav kılavuzunun sonbaharda yayımlanması düşünülüyor. Kılavuz yayımlandığında sistem artık oturmuş olacak, bütün belirsizlikler ortadan kalkmış olacak. O zamana kadar sistemle ilgili ne öğrenebilirseniz sizin yararınıza olacaktır.
Sistem iki aşamalı oldu ve ikinci aşamaya girebilmek için birinci aşamada belli bir puan almanız gerekecek. Birinci aşamada soru gelecek olan konular 2009 ÖSS'deki birinci bölümdeki konularla aynı olacak. Bu konulara bugünden tezi yok, çalışmaya başlamalısınız. Bu hem barajı geçmenizi hem de kendi alanınızda tercih yapabilmenizi sağlayacaktır. Benim önerim Kasım ayına kadar birinci aşamadaki bütün konuları özümsemeniz, bu konularla ilgili bir probleminizin kalmamasıdır. Sonrasında bütün enerjinizi ikinci bölümdeki konulara ayırmalısınız ki bu konular oldukça ağır olacak, belki de ömrünüz boyunca hiç görmediğiniz konular olabilecektir. Bu nedenle kendinize gerçekten takip edebileceğiniz bir çalışma programı hazırlamanız, disiplin içerisinde çalışmanız olmazsa olmazlardan. Eğer dershaneye gidecekseniz, dershaneye sırf gitmiş olmak için gitmeyin, orayı sömürün, bütün kaynaklarından yararlanın.
Sadece kendi alanınızda tercih yapmayı düşünüyorsanız, örneğin bilgisayar bölümü öğrencisisiniz ve bilgisayar öğretmenliğine yerleşmeyi düşünüyorsunuz. Bu durumda sadece birinci aşamaya (YGS) girmeniz yeterli olacak. Ancak yeni sistemde böyle bir yerleşme 2009 ÖSS'den daha zor olacak. Nedeni ise, 2009 ÖSS'de 195 dakikada 120 sorudan sorumluyken, 2010'da 160 dakikada 160 sorudan sorumlu olacaksınız. Aldığınız ek puan 2009'a göre oransal olarak düşecek, dolayısıyla da normal liseler ya da diğer meslek liseleri de sizleri zorlayabilecek. Ek puanın düşmesini şöyle açıklayayım, 2009'da bir okul birincisi 24 ek puan alabiliyordu. Sınavdan alınabilecek en büyük puan ise 300 idi. Dolayısıyla ek puanın sınav puanına oranı %8'di. 2010'da ise bir okul birincisi 30 ek puan alabilecek ancak sınavdan alınabilecek en büyük puan 500 olduğundan oran %8'den %6'ya düşmüş olacaktı. Oranın değişmemesi için yeni sistemde 40 ek puan verilmesi gerekiyordu, kısaca meslek liseli 2010 yılında 10 puan daha az ek puan alacak. Bu durum da meslek liseli ve diğerleri arasındaki makasın daha kolay kapanmasına neden olacak.
Örneğimize geri dönersek, bilgisayar bölümü öğrencisi, bilgisayar öğretmenliğini tercih edecekse; YGS-1 puan türünde yüksek puan almaya çalışacak. Diğer meslek liseliler de kendi alanlarının hangi puandan öğrenci alacağını öğrenip, ona göre çalışmalılar. Bilgisayar öğretmenliği muhtemelen YGS-1 ve MF-4 puan türünden öğrenci alacak. YGS-1'den yüksek puan almak MF-4'ten yüksek puan almaktan kolay olduğundan, öğrenci YGS-1 puanını yükseltmeye yoğunlaşmalıdır. YGS-1'de ağırlık matematik ve fen bilimlerine verildiğinden, bu derslere özel önem vermelidir. Bu nedenle de hazırlayacağı ders programında bu derslere diğerlerine göre en az iki kat daha fazla yer vermelidir. Ben matematik yapamıyorum, fen bilimlerinden bir şey anlamıyorum demeyin. Bunlar sadece çalışmamak için bahane olup, bunları söyleyen bir öğrencinin kazanma şansı bulunmamaktadır. Hiçbir zaman kendinizi kandırmayın, nerede olduğunuzu bilin. Dershanelerin sizi gaza getirmesine izin vermeyin. Okulunuzdaki, dershanedeki rehberlik servislerinden mümkün olduğunca yararlanamaya çalışın. Okul öğretmenlerinizle iş birliği yapmaya çalışın. Eğer öğretmenlerimizin dünyadan haberleri yok diyorsanız, bu sizin olanlarla iletişiminizin olmadığının göstergesidir. Bu iletişimi sağlayacak olan da sizsiniz.

Ders Çalışmada Küçük Tüyolar

-Kendinize uygulayabileceğiniz bir ders programı hazırlayınız. Unutmayın ki uygulanamayacak bir programın size bir faydası olmayacaktır. Bu nedenle programınızı önce başkasına hazırlatsanız da en son şeklini kendiniz verin. Ağır bir program hazırlayıp da, artistlik yapmanın anlamı yok.
-Her gün mutlaka az da olsa kitap okumaya çalışın. Okuyacağınız kitaplar, soruları daha hızlı okumanızı, daha iyi anlamanızı sağlayacak, sizi rahatlatacaktır.
-Üniversite öğrencisi aday adayı olduğunu bilin. Bütün enerjinizi sınava hazırlanmaya ve kazanmaya ayırın. Kız/Erkek arkadaşlıkları, gereksiz uğraşlar bu enerjinizi harcatan saçma şeylerdir, bunlardan hiç değilse bu yıl uzak durun.
-Her zaman yanınızda sınavla ilgili bir kaynak olsun. Okulda, dışarıda, evde ne zaman boş zamanınız olursa bunları kullanın. Kaynak olarak en uygunu konu anlatımlı cep kitapçıkları ya da yaprak testleri olacaktır. Dersleriniz boş geçtiğinde lak lak yapmak yerine bunları çıkartıp, çalışın. Unutmayın ki saat artık geriye doğru işliyor ve kaybedecek bir dakikanız bile yok. Önünüzde 9-10 aylık bir süre olacak ama size 9-10 gün gibi gelecek. Demedi demeyin.
-Arkadaşlarınızla birlikte bir çalışma grubu oluşturun. Grubunuz 4-5 kişiyi geçmesin. Bu grupla ders çalışacağınızı unutmayın, niyeti farklı olan varsa hemen gruptan çıkarın. Sizi ders çalışmaya motive edecek arkadaşlar edinin. Bir arkadaşınız, ders çalışmak yerini sizi kafeye davet ediyorsa; o arkadaşınızdan size hayır gelmeyecektir.
-Okulunuzda sınavla ilgili dersleriniz varsa, dersin verimli geçmesi için çabalayın, kaynatmak isteyenlere engel olun. Ders öğretmenini zorlayın, örnekleri bol tutmasını sağlayın, anlamadığınız yerlerde sorular sorun.
-AOBP'nin ağırlığı yeni sistemde azaltılmış olsa da hala çok etkili. AOBP sizin okul birincisine olan yakınlığınızla doğrudan ilişkili. Eğer şimdiye kadar okulu sallamadıysanız, bu yıl, okul derslerinize de özel önem verip, diploma notunuzu artırmaya çalışın. Bunu yapmak için okulda daha aktif olun, öğretmenlerinize yalakalık yapın ve elbette yazılılardan iyi notlar almaya bakın.
-Meslek liselilerin çoğu son sınıfta staja gidiyor. Staj, bazıları için avantaj, bazıları için ise dezavantaj olacaktır. Stajda alacağınız maaş, aylık 200 TL gibi bir para olacak. Eğer staj size sınavda dezavantaj sağlayacaksa ve gitmeme şansınız varsa gitmeyin. Okulunuzda ders olarak bu staj çalışmasını yapın. İllaki yapmanız gerekecekse ve staj yerini siz bulacaksanız, sizi zorlamayacak, yormayacak bir yerde staj yapmaya çalışın. Staja gittiğinizde 8:00 - 17:00 saatleri arasında çalışacaksınız. Ben Anadolu Ticaret Meslek Lisesi'nde görev yapıyorum. Bu tür okullar eğer normal öğretim yapıyorlarsa 14:30 gibi paydos olurlar. Dolayısıyla staja gitmeyen bir öğrenci daha fazla boş vakit bulabilecektir. Üstüne üstlük staj yaparken bedenen yorulacağından, akşam eve gittiğinde de yorulacak ve ders çalışamayacaktır. Benim öğrencilerim çalışmamalarına bunu bahane etmişlerdi. Stajın avantajı ise, okulda staj gördüğünüzde 24 saatlik bir ders göreceksiniz ve bu derse çalışmak, sınavlarından başarılı olmak zorunda kalacaksınız. İşletmede staj yapmanız sizi bütün bu dertlerden kurtaracaktır.
-Derslere çalışmaya başlamadan önce 2009 ÖSS'de çıkmış olan soruları bulup, baştan sona, ciddi bir şekilde çözmeye çalışın. Elde edeceğiniz sonuç size, nerede olduğunuzu, sınavda hangi konulardan soru çıktığını, çalışmaya nereden başlamanız gerektiğini gösterecektir. Elde ettiğiniz sonuçları bir yere yazın. Üç'er aylık periyotlarda sınavı yeniden çözün ve ne kadar ilerleme gösterdiğinizi tespit edin. Başarınızda sürekli bir yükseliş, sonlara doğru daha hızlı bir yükseliş göstermeniz gerekiyor. Aksi durum, çalışma yönteminizde bir problem var demek olacaktır.
-2000 ÖSS'den itibaren bütün sınav sorularını elde ediniz ve sınava kadar bunların hepsini belli aralıklarla ciddi bir şekilde çözün.
-Dershaneye gidiyorsanız, dershane denemelerinin hiçbirini kaçırmayın. Her denemeye gerçekten sınava giriyormuş gibi hazırlıklı ve o heyecanla girin. Denemelerde kaçıncı olacağınızın bir önemi yok, bu nedenle başkasından kopya çekmeye çalışmayın. Denemelerde sizi başarısızlığa iten nedenleri tespit ederek, çözüm bulmaya çalışın. Denemelerde az da olsa sürekli bir yükseliş, sizin doğru yolda olduğunuzun göstergesi olacaktır. Dershanede konularda ilerledikçe, denemelerde başarınız artacaktır. Bireysel olarak çalışarak, mümkünse, dershanedeki konuların önüne geçmeye çalışın. Çoğu öğrenci deneme sonuçlarının düşüklüğü karşısında "Sınavda görmediğimiz konulardan çok soru vardı" bahanesinin ardına sığınırlar. İyi de denemede yüksek alanlar uzaydan mı geldiler?
-Dershaneye gitmiyorsanız, bir şekilde sınavla ilgili kaynaklara ulaşın. Dershanelerin büyük bir kısmı, dershane öğrencileri olmasanız da size yardımcı olacaklardır. Dershane'ye giden arkadaşlarınızdan kaynak temini ve çözemediğiniz sorular için yardım alabilirsiniz. Dershaneler yaptıkları denemelerde dışarıdan da öğrenci alıyorlar. Bu nedenle her iki haftada bir, farklı dershanelerin denemelerine girmeye çalışın. Bu size sınav deneyimi kazandıracak, farklı dershanelerin denemelerine katılarak da farklı soru tiplerini öğrenmenizi sağlayacaktır. Özellikle Türkiye geneli yapılan denemelere mutlaka katılın.
-Her gün mümkün olduğunca çok soru çözmeye çalışın. Ne kadar çözdüğünüz önemli değil ama her gün çözmeniz çok önemli. Haftada en az bir deneme çözün. Bunun için hazır kitapçıklar, piyasada bulunmakta. Kaliteli olanlardan, mümkünse fasikül halinde olanlardan edinmeye çalışın.
-Sınıf arkadaşınız sizin rakibiniz değil, bunu unutmayın. Sonuçta o da sizinle aynı dersleri gördü, aynı ortamı paylaştı. Sizden çok daha iyi olmayacaktır. Sizin rakibiniz, diğer okullardakilerdir. Bu nedenle sınıf arkadaşlarınızla yarışmak yerine, birbirinize yardımcı olmaya çalışın, birbirinize moral verin, çalışırsan daha iyi olacaksın diyin.
-Sınav hayatın sonu değil, sadece daha iyi bir yaşam elde etmeniz için bir fırsat olacak. Hayat, size, sınav dışında farklı fırsatlarda verecektir. Bu nedenle sınava olduğundan daha fazla anlam yüklemeyin. Aileniz, siz sınavı kazanmasınız da yanınızda olacaktır. Belki biraz bağırıp, çağıracaklardır ama bir süre sonra her şey unutulacaktır. Dolayısıyla sınavda başarısız olma konusunda kendinizi strese sokmayın.
-Sınav deneyimi olan arkadaşlarınız, öğretmenleriniz varsa, onlardan bu konuda bilgi, öneriler isteyin. Aklınıza sınavla ilgili bir soru takıldıysa, cevap verecek biri mutlaka vardır, onu bulmaya çalışın.
-Bana nasıl çalışmalıyım, siz nasıl kazandınız diye sormayın. Ben yata yata kazandım. Sadece yazdıklarımın bir kısmını uyguladım.
Sınavla ilgili önerileriniz varsa, sorularınız varsa lütfen yorum yazarak bildiriniz. Ama bunun için lütfen yazıyı ve sizden önce yapılmış olan yorumları lütfen dikkatlice okuyun, eğer aradığınız yoksa o zaman sorunuzu sorun.
2010 ÖSS ile ilgili sorulabilecek soruların bazıları için "Sorularla 2010 ÖSS Sistemi" başlıklı yazımı inceleyebilirsiniz.

Konu ile İlgili Diğer Yazılarım

Lütfen daha fazla bilgi almak için bütün yazıları okumaya çalışın. Yazıları okumadan soru sormayınız.

Bu yazının kısa bağlantısı http://www.yakupgovler.com/?p=941.

Yazılarımı RSS aboneliği ile takip edebilir, yeni yazılarıma kolaylıkla ulaşabilirsiniz. Bunun için ise RSS adresimi kullanabilirsiniz.